Henryk Sienkiewicz
"Aforyzmy"
[121-130]
[121. Uprawnienie miłości]
Jeśli nawet kobieta jest istotą niereligijną i wyrzeka się uświęcenia miłości przez religię, może jeszcze żądać, by uczucie zostało uprawnione wobec ludzi.
[122. Odpowiedzialność]
Niechby całe wieki filozofii twierdziły tak lub inaczej, człowiek ma przeświadczenie wewnętrzne, że istnieje, że jest odpowiedzialny i całe jego życie, bez względu na jego teorie, jest na takim przeświadczeniu oparte.
[123. Twarz a osobistość]
Nie zawsze twarz fizyczna człowieka odbija jego duchową osobistość.
[124. Ogół wie, czego nie chce]
Ogół nie umie powiedzieć, czego chce, ale wie, czego nie chce.
[125. Myślenie kobiet]
Kobiety w ogóle, a zwłaszcza Polki, póty zgadzają się na logikę, póki nie staje się ona dla nich groźną. Gdy ujrzą niebezpieczeństwo chowają się za fortecę prostych wierzeń i prawd katechizmowych, którą może zburzyć samo tylko uczucie, ponieważ rozum jest wobec niej bezsilny. Jest to ich słabość, a zarazem ich moc, albowiem myślenie ich posiada przez to mniej tęgości od myślenia mężczyzn, natomiast świętość ich może być w pewnych warunkach niepokonana. Diabeł potrafi przywieść do upadku kobietę tylko w razie, jeśli ją rozkocha; drogą rozumowania nic z nią nie wskóra, choćby wyjątkowo miał rację.
[126. Miłość]
Miłość jest tak ogromnym szczęściem, że nawet najciemniejsza, jeszcze przetkana jest promieniami.
[127. Fanatyk]
Chciałbym, aby miano fanatyka zachowano dla tych, u których jasność pojęć nie odpowiada furii przekonania.
[128. Przykra prawda]
Przykra prawda jest jak bolący nerw. Czuje się go, ale boli. Skutkiem tego narody nerwowe najbardziej nie znoszą przykrych prawd.
[129. Teorie]
Wszelkie teorie są to dziurawe naczynia, z których zawsze treść wycieka.
[130. Istoty a myśli boże]
Wszystkie istoty są cieniami myśli bożych. Trzeba przyznać, że te myśli nie zawsze były szczęśliwe.