Henryk Sienkiewicz

"Aforyzmy"

[1-10]

[1. Miłość]

Miłość jest mgłą, która wytwarza się w głowie. Jeśli owa mgła opada na dół - na serce - następuje pogoda życia; jeśli pozostaje w głowie - pada deszcz łez.

[2. Lud posąg]

Lud nie jest bezkształtną bryłą, ale pięknym, choć martwym posągiem. Bądźmy Pigmalionami, a posąg ożyje!

[3. O Franciszku Kostrzewskim]

Henryk VIII powiedział pewnemu lordowi odgrażającemu się na Holbeina:
- Ani się waż mu grozić, bo wiedz o tym, że z dziesięciu chłopów zrobię, jak zechcę, dziesięciu lordów, a z dziesięciu lordów nie zrobię jednego Holbeina.
O naszym panu Franciszku można by również powiedzieć: jeden Kostrzewski starczy za dziesięciu humorystów, ale z dziesięciu humorystów trudno by było złożyć jednego Kostrzewskiego.
Mowa tu zarówno o talencie jak o tuszy.

[1881]

[4. Piękność a suknia]

Piękność, jak piękną suknię, trzeba umieć nosić z wdziękiem i prostotą - inaczej może być nie do twarzy.
Niemki noszą ją zanadto przed sobą, jak drukowany wielkimi literami afisz; Francuzki wybijają nią oczy jak prętami parasolki. Z prawdziwą swobodą noszą ją tylko nasze polskie kobiety.
Dopisek:
Ponieważ pogląd ten przyszedł mi do głowy właśnie wówczas, gdym po raz pierwszy miał zaszczyt spędzać chwilę czasu z właścicielką niniejszej księgi - przeto go na pamiątkę zapisuję.

Kraków, 2 lutego 1888 r.

[5. Błędy kobiet]

Kobiety nie przebaczają mężczyźnie błędów, które same popełniły.

[1895]

[6. Znaczenie sportu]

Ja, który wprowadziłem do naszej literatury powieściowej cały szereg ludzi zdrowych, wyjątkowo silnych - i uczyniłem to umyślnie - muszę mieć dla wszelkich ćwiczeń cielesnych tylko słowa uznania.
Rower wymaga tęgich mięśni, a wyrabia przytomność umysłu, odwagę i dzielność, nie mówiąc już o tym, że stowarzysza ludzi i wytwarza w nich przymioty zbiorowe, pożądane wszędzie, a zwłaszcza u nas.
Dzięki stowarzyszeniom rodzi się także międzynarodowe współzawodnictwo.
W imię tego współzawodnictwa obowiązkiem naszych cyklistów jest starać się nie tylko o to, by dorównać Anglikom, Francuzom lub Niemcom, ale by ich z kretesem pobić.

[7. Fortuna cyklistka]

Ponieważ Fortuna kołem się toczy, jest zatem cyklistką - niechże więc jako cyklistka sprzyja naszemu Towarzystwu.

28 stycznia 1898.

[8. Kobieta a pojęcia o miłości]

Nie wolno dopasowywać kobiety do jakichś z góry powziętych pojęć o miłości, bo te pojęcia, jak dzieci, dopiero z kobiety rodzić się mogą.

[9. Śmierć bezsilna wobec miłości]

Śmierć jest bezsilną wobec kochania, które idzie za grób: może drogą duszę zabrać, ale nie może zabronić nam jej kochać i nie może jej skazić; owszem, przebóstwia ją i czyni nie tylko kochaną, ale i świętą.

[10. Nieszczęście a bieg czasu]

Nieszczęście ma to do siebie, że stoi, a człowiek czy chce, czy nie chce, musi iść w przyszłość, więc odchodzi od niego coraz dalej. Wlecze się wprawdzie za człowiekiem nić bólu i pamięci, ale coraz cieńsza, bo siła rzeczy jest taka, że żyje się jutrem.