Henryk Sienkiewicz

O sanatorium dla nauczycieli

Szanowny Panie!

Na żądanie pańskie, abym zabrał głos w sprawie fundacji sanatorium dla nauczycieli i zachęcił społeczeństwo do pomnożenia funduszów na ten cel zbieranych, przesyłam odpowiedź następującą:
Nauczyciele mają w ręku młode pokolenie narodu, a zatem jego przyszłość. Praca społeczna rozpada się na tysiące działów, ale zaprawdę o nauczycielach można powiedzieć, iż "najlepszą cząstkę obrali". Praca Wasza jest najważniejszą i najczystszą ze wszystkich. - Polski, której przyszłe pokolenia będą zdrowe duchowo i fizycznie, pracowite, oświecone i patriotyczne - bramy piekielne nie przemogą, a tę siłę dać jej możecie głównie wy.
Wy, wprawdzie pośrednio, ale przed innymi, możecie jej zapewnić rozwój cywilizacyjny, pomyślność ekonomiczną, odrodzenie polityczne i szacunek wszystkich innych społeczeństw.
Ale abyście mogli spełnić to wielkie zadanie, musicie mieć zapewniony byt dostatni, nie zaś przymierać głodem, musicie być zdrowi i silni, a gdy choroba nadweręży wasze siły, powinniście znaleźć opiekę i warunki prędkiego powrotu do zdrowia.
Wasze obowiązki są wielkie, ale i obowiązek narodu względem Was jest również wielki i jeden z najpierwszych. Społeczeństwo, które by Was zaniedbało, zaniedbałoby samo siebie i dowiodło, że mu brak rozumnej woli do życia. Dlatego nie wątpię, że Wasze usiłowania znajdą jak najgorętszą pomoc i że każdy, kto czuje się Polakiem i patriotą, nie będzie się wahał przyłożyć ręki do powstania zdrowotnego, przeznaczonego dla Was zakładu.
Wasza loteria, za pomocą której chcecie zebrać fundusze na sanatorium, jest ważniejszą niż inne. Poparcie jej jest prostym obowiązkiem narodowym, a zatem jest pewnym, że społeczeństwo, które się przed żadnym nie cofa, spełni i ten gorliwie.
Z wysokim poważaniem

Henryk Sienkiewicz

[1909]

Autograf w Oblęgorku. Pierwodruk w lwowskim "Gońcu" 8. X 1909, nr 817, pt. "List w sprawie budowy sanatorium nauczycielskiego", poprzedzony uwagą: "Proszony o poparcie swoim ważnym słowem celów loterii fantowej na sanatorium nauczycielskie, nadesłał wielki pisarz następujący list na ręce sekretarza Komitetu p. Mikołaja Budzanowskiego. List ten ogłaszamy jako gorący apel do społeczeństwa."

[powrót]