Henryk Sienkiewicz
Zasługi Adama Pługa w sprawie pomnika Mickiewicza
[Warszawa, 26 grudnia 1898]
Szanowny Panie Redaktorze!
W nrze 355 "Kuriera Warszawskiego", poświęconym pomnikowi A. Mickiewicza, znajduję słowa następujące:
"Od chwili ostatecznego skrystalizowania się inicjatywy, sprawa pozyskała godnego rzecznika w osobie Henryka Sienkiewicza. - Na zebraniu towarzyskim u siebie, w dniu 25 lutego 1897 roku, Sienkiewicz podniósł myśl zawiązania Komitetu pomnikowego, uczestnicy zaś tego zebrania upoważnili Henryka Sienkiewicza i prof. Chmielowskiego do zwołania zgromadzenia ogólniejszego, złożonego przeważnie z kierowników pism itd."
Wszystko to jest prawdą, która potrzebuje jednak pewnego dopełnienia. Pragnąłem gorąco na równi z innymi, aby pomnik naszego wielkiego poety mógł stanąć w Warszawie, wahałem się jednak, czy stanąć na czele wskazanych w tym celu zabiegów, naprzód z powodu ciężkiej pracy, którą byłem wówczas obarczony, a po wtóre po prostu z pewnej właściwej mi niechęci do wysuwania się naprzód. Względy te przestały dla mnie istnieć dopiero wówczas, gdy przyszedł do mnie sędziwy i zacny Adam Pług, który gorącymi słowy przekonał mnie, że powinienem zabrać się do dzieła. Jeśli więc zebranie u mnie 25 lutego stało się zawiązaniem Komitetu, który doprowadził szczęśliwie sprawę do końca - to dzięki także i pośrednictwu czcigodnego Nestora naszej literatury.
Ponieważ o tej, jednej więcej jego zasłudze nie znalazłem nigdzie wzmianki, przeto podaję ją do wiadomości w tym celu, aby każdemu oddanym było to, co mu się należy.
Henryk Sienkiewicz