Henryk Sienkiewicz
Wywiad odeski
W piśmie "Odiesskij Listok" znajdujemy artykuł poświęcony znakomitemu naszemu powieściopisarzowi, który ostatnimi czasy bywał częstym gościem w Odessie. Autor artykułu, podpisany inicjałami S. P., przytaczając treść rozmowy z Sienkiewiczem, dotyczącej jego działalności literackiej, powiada między innymi, iż na zapytanie, dlaczego znakomity pisarz rozpocząwszy swą działalność literacką ze sfery ludu, przerzucił się wkrótce do pisania powieści z życia szlachty, Sienkiewicz odpowiedział, iż uczynił to mimo swej woli.
Szkice węglem - rzekł - pisałem zaraz po skończeniu uniwersytetu. W pamięci mej przechowały się żywo obrazy życia ludowego, jakie obserwowałem w dzieciństwie i w czasie wakacyj na wsi u rodziców. Nadto Szkice te pisane były w Kalifornii, gdzie również obserwowałem lud polski, lecz już w innym otoczeniu. Kontrast między życiem tych ludzi w różnych punktach globu ziemskiego wywołał wspomnienia lat dziecięcych, które spędziłem na wsi wśród ludu. Minęły lata i nie widziałem wsi, przyzwyczajając się coraz bardziej do życia miejskiego. Nic więc dziwnego, że nowe spostrzeżenia wypchały stare, im też poświęciłem całą mą twórczość. Wszelako wróciłem jeszcze do motywów ludowych, którymi się posługiwałem w prelekcjach [Za chlebem] i w Janku muzykancie.
[1893]