Henryk Sienkiewicz
Wiadomości bieżące, rozbiory
i wrażenia literacko-artystyczne
1880 [341-350]
341
Międzynarodowa wystawa sztuk pięknych otworzona została uroczyście we Florencji przez króla Humberta, który na obchód przybył w towarzystwie brata swego Amadeusza.
342
Z Neapolu donoszą, iż w ostatnich czasach działalność Wezuwiusza zwiększyła się nadspodziewanie. Nocami widać nad górą olbrzymi słup ognia i czerwonego dymu, których blaski, padając na okolicę, w połączeniu z światłem księżyca sprawiają czarodziejski widok. Prócz tego z krateru ku północo-zachodowi posuwa się rozżarzony strumień lawy. Turyści z Włoch i z zagranicy zbierają się w wielkiej liczbie. Jeden z nich, zbliżywszy się nieostrożnie do strumienia lawy, został silnie poparzony, a przy tym spadł i poranił się dość niebezpiecznie. Mieszkańcy sąsiedni są w obawie, czy zwiększona działalność góry nie zmieni się w gwałtowny wybuch.
343
Wyszła z druku w osobnej odbitce praca p. I. Radlińskiego, drukowana poprzednio w "Dwutygodniku Naukowym". Nosi ona tytuł: Język asyryjski w rodzinie języków semickich.
344
"Tygodnik Rolniczy" umieścił przed niedawnym czasem nader ciekawy artykuł p. T. O. Wilkońskiego w sprawie oświaty ludowej.
Pan Wilkoński, widocznie dobrze obznajmiony z obecnym stanem rzeczy w tak zwanych szkółkach, maluje stan ten w jak najczarniejszych barwach.
W większości gmin szkoły istnieją tylko nominalnie. Nauczyciel wówczas tylko zwołuje dzieci i udaje, że je uczy, gdy spodziewa się wizyty kogoś starszego. W innym czasie zajmuje się wszystkim prócz nauki.
Włościanie, którzy dobrze wiedzą, co trzymać o nauczycielach, nie chcą dzieci posyłać, klasy zaś oświeceńsze widząc, jakie są owe szkółki, nie śmią i nie mogą włościan do posyłania dzieci namawiać.
Autor, oceniając zbawienny zwrot w działalności państwowej w tym kierunku, wyraża zdanie, że przyczyną złego stanu szkół ludowych są nadużycia popełniane przez urzędników miejscowych.
Środek zaś przeciw tym nadużyciom podaje takiż sam, jaki podaliśmy wczoraj w artykule Co robić, tj. radzi położyć koniec obecnemu położeniu drogą legalnych środków w zakresie przysługujących nam praw...
345
"Inżyniera i Budownictwo" podaje w ostatnim numerze opis integratora nowego wynalazku profesora Techniki lwowskiej, p. Brunona Abakanowicza.
346
Podręcznik do literatury. Trzecie wydanie Literatury polskiej Karola Mecherzyńskiego wyszło z druku. Trzecie wydanie jakiejkolwiek książki u nas należy do rzadkości, zatem i za dziełem przemawia.
347
Pan Józef Grajnert wydaje szereg powieści historycznych dla ludu i młodzieży.
W pierwszej serii mieścić się będą cztery książeczki. Pierwsza z nich obejmuje powieść z czasów Sobieskiego pt. Dwaj bracia Litwini i opowiadanie O księciu Dymitrze i Rusinie Hryciu.
W księdze drugiej znajdzie się Maciej Mrąga. Bohatera, również jak treść, wynalazł autor w dziejach ziemi kaszubskiej. Domyślamy się, że Mrąga będzie stał w bliskim związku z uczonym Mrongoviusem.
Trzecia książka obejmuje Przygody Lorka Szlązaka, czwarta zaś Przygody Czecha Tomaska. Ostatnie opowiadanie osnute jest na tle zapasów krzyżacko-polskich i bitwy pod Grunwaldem.
348
Pan Ehrenfeucht napisał w ostatnich czasach komedię osnutą na sprawach świata finansowego.
Tytuł jej jest Goldsak, bohaterem zaś bankier pnący się do tytułów, szukający koligacyj etc. Treść, wypełniona szachrajskimi sprawami bankiera, nie jest nową. Nowszym wydaje się pomysł wprowadzenia literata jako charakteru dodatniego. Sztuka, przedstawiona w jednym z ogródków, nie zrobiła w ogóle wrażenia.
349
"Kurier Codzienny" dowiaduje się z "Mołwy", iż w przeniesionym do Charkowa archiwum czernichowskim znajdują się nader cenne i ważne materiały do historii polskiej, mianowicie z czasów wojen kozackich.
350
Książę Aleksander Lubomirski, który z okazji bytności cesarza austriackiego w Galicji dał dwa miliony franków na cele publiczne, jest synem najmłodszym księcia Ksawerego Lubomirskiego i Teofili z Rzewuskich. Mieszka stale w Paryżu, ma lat 78, był żonaty z córką ks. Mikołaja Radziwiłła, obecnie zaś jest wdowcem i bezdzietnym.